22 Eylül 2009 Salı

İŞİTME KAYIPLI ÇOCUKLAR İÇİN İŞİTME CİHAZI STRATEJİLERİ VE ÖLÇÜTLERİ

İŞİTME KAYIPLI ÇOCUKLAR VE İŞİTME CİHAZI


İŞİTME KAYIPLI ÇOCUKLAR İÇİN İŞİTME CİHAZI STRATEJİLERİ VE ÖLÇÜTLERİ

İşitme cihazı kullanan çocuklar homojen bir grup sayılmaz. Bunun en bellibaşlı nedeni, işitme tipi ve şiddetinin farklı olmasıdır. Doğuştan işitme kayıplı çocuklar konuşma ve dil gelişiminde minimal rezidüel(kalan) işitmeden yararlandıklarından, kısmi işitsel ipuçlarından yararlanması mümkün olacaktır. sensorinöral işitme kaybı daha büyük çocuklarda normal lisan ve konuşma avantajına sahip olmalarına rağmen işitme kaybı ve işitme cihazı kullanımı ve sınıfın gürültülü olması problemlere sebep olacaktır.

Son 20 yılda çocuklardaki işitme kaybı etyolojisinde değişiklikler görülmektedir. Doğum sarılığı ve Rh uyuşmazlığı sonucu oluşan işitme kayıpları büyük ölçüde azalmıştır. Sebebi bilinemeyen işitme kayıplarının oranı yaklaşık % 40 kadardır.


ERKEN TANI VE UYGUN DEĞERLENDİRME

İşitme kayıplı çocuklarda cihaz rehabilitasyon için çok önemlidir. Çocuk sesle tanışması ile beraber konuşma ve lisan geliştirilebilir, eğitim verilebilir ve sensorial sistem ses ile stimüle edilebilir. Bu yüzden rezidüel işitmenin yararlı olabilmesi için erken cihazlama çok önemlidir. İşitme kaybıyla doğan çocuklar duysal mahrumiyetten dolayı zarar görürler. Küçük çocuklarda işitme kaybının değerlendirilmesinde davranışsal metotlar kullanılır. Bunlar; Oryantasyon Refleks Odyometri, Görsel Şartlandırma Odyometrisi ve Oyun Odyometrisi' dir. Fizyolojik test ABR'de çocuktaki işitme kaybının belirlenmesini sağlar. İmmitans ölçümleri sensorinöral sistem ve iletim sistemini değerlendirir. Bir çocukta işitme kaybı saptanmışsa lisan gelişimi değerlendirilmelidir. Bu bilgi işitme kaybıyla ilişkili handikapların tahmin edilmesinde yararlı olur, cihaz gerekliliğine karar verilmesini sağlar. Aileye uygulanan anketlerden Minesota Çocuk Gelişimi Envanter Profili çocuğun genel gelişimi, motor gelişimi, kendi yeterliliğini geliştirme, kişisel-sosyal gelişimi ve dil gelişimi değerlendirilebilir. Çocuklara görsel yeteneklerini en iyi şekilde kullanmaları öğretilmelidir.


İŞİTME KAYIPLI ÇOCUKLARDA İŞİTSEL BECERİLERİN GELİŞİMİ

İşitme kayıplı çocukların işitsel gelişimi işitsel sinyalleri anlama ve algılamayı öğrenmeleri ile gelişir. Aural rehabilitasyon, rezidüel(kalan) işitmeyi kullanarak konuşmayı geliştirmeyi amaçlar.
Kalıntı (rezidüel) işitmeyi optimal kullanmanın yolları:

- İşitme kaybının erken tanınması,

- Uygun amplifikasyon kullanımı,

- Ailenin bilinçlendirilmesi ve çocuğun kapasitesini arttırabileceğini bilincinde olması,

- Profosyoneller eşliğinde uygun eğitim programının geliştirilmesi.

Çocuğun işitme konuşma lisan gelişimi, bilişsel, sosyo-emosyonel, motor ve kendine bakım yetenekleriyle paralel gelişir (Cole and Mischook, 1986)


UYGUN İŞİTME CİHAZI

Konuşmanın öğrenilmesinde yaşamın ilk üç yılı çok önemlidir. İşitme kaybının varlığı ve derecesi ilk 6 ayda anlaşılmalıdır. Ülkemizdeki ilk basamağı Doğumevlerinde yürütülen "Yenidoğan İşitme Kaybı Tarama Programı" bu açıdan önemli bir konuma sahiptir.


İŞİTME CİHAZLARI

İşitme cihazı seçiminde odyolog, aile ve eğitimci birlikte görev almalıdır. Odyolog kayba uygun cihaz seçimini, aile çocuğun cihazla geliştirdiği yanıtların gözlenmesini, eğitimci ise konuşmanın nasıl etkilendiğini belirler.

Kulak arkası cihazlardan maksimum kazancın sağlanılması için, amaca uygun hazırlanılmış kulak kalıbının kullanılması gereklidir. Ancak işitme cihazından yarar görmeyen çocuklarda ise koklear implant kullanılabilir.